Zespół tunelu schronowego w Strzyżowie został zaprojektowany i zbudowany przez niemiecką firmę „Organisation Todt” w okresie pomiędzy wiosną 1940r. i latem 1941r. Wchodził w skład kompleksu schronowego w Stępinie-Cieszynie i Strzyżowie – Fűhrershauptguarier – Anlage Sűd”.
W skład zespołu w Strzyżowie wchodziły: tunel schronowy dla pociągu sztabowego
, bierne schrony zaplecza technologicznego, tunel instalacyjny, 1-torowa bocznica kolejowa, drewniany peron pomiędzy tunelem, a stacją kolejową oraz grobla o nieznanym przeznaczeniu. Tunel schronowy jest budowlą w całości podziemną na rzucie wydłużonego prostokąta o łącznej długości 438 m, posiada przekrój kolisty o średnicy 8,87m. Ściany boczne betonowe, w części żelbetowe. Sklepienia z cegły klinkierowej na zaprawie cementowej. Wlot i wylot tunelu zamykają żelbetowe zapory z prostokątnymi portalami oszerokości 5,4 m i wysokości 4,5 m, w których zamontowano potężne dwuczęściowe drzwi żelazne z wywietrznikami w górnej części i obudowanymi wejściami strażniczymi po obu stronach tunelu ( jedyne w Polsce zachowane do dzisiaj).
W dniach 27-28.08.1941r., w związku ze spotkaniem hitlera z Mussolinim w Stępinie, w tunelu strzyżowskim bazował pociąg sztabowy Hitlera „Amerika”. Niemieckipociąg sztabowy zatrzymał się w tunelu również w paźdźierniku 1943r.
W 1944r. w tunel został opanowany przez partyzantów AK.
Po wojnie tunel wykorzystywany był do różnych celów, m.in. jako magazyn – lodownia Centrali Rybnej, garaż Spółdzielni Transportu Wiejskiego. W 2002 r. wykonano koncepcję adaptacji tunelu na strzelnicę wojskową. Do adaptacji nie doszło.
Informacja opracowana przez ROBiDZ w Rzeszowie.
Zwiedzanie tunelu - informacje:
Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka ul. Łukasiewicza 10 38-100 Strzyżów tel.: 17 276 42 38 tel. kom.: 889 839 031